آهن برای رشد و سلامت گیاه حائز اهمیت بوده و نقش اصلی آن در فرآیندهای متابولیک همچون سنتز DNA، فتوسنتز، انتقال انرژی و عناصر مهم است. بدون این عنصر، گیاه قادر به تولید کلروفیل و دریافت اکسیژن نیست، در نتیجه، رنگ برگ‌ها سبز نخواهد شد.
این امکان وجود دارد که آهن در خاک وجود داشته باشد اما به دلایلی که در ادامه مقاله به آنها اشاره می‌کنیم، برای گیاه قابل دسترسی نباشد. در این حالت نقش استفاده از کودهای آهن پررنگ می‌شود.
کود آهن
کمبود آهن در گیاهان صدمات بسیاری به آن ها وارد می‌کند. در این هنگام است که کود آهن به کمک گیاه آمده و سلامت آن را تضمین می‌کند. این کود حاوی عنصر آهن بوده و برای طیف گسترده ای از گیاهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. افزایش تاب آوری گیاهان در برابر شرایط نامناسب محیطی و کمک به ساخت کلروفیل از عمده ترین تاثیرات این کود بر روی گیاه است.
خرید کود آهن
در سایت مبتکر اندیشان انواع کودهای حاوی آهن از جمله کود آلی مایع آهن و اسید آمینه، کود سولفات آهن و کود کلات آهن با بهترین کیفیت و قیمت مناسب ارائه می‌شود. جهت استعلام قیمت یا گرفتن مشاوره، با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
نقش آهن در گیاهان
- تولید کلروفیل و فتوسنتز
- حفظ کلروپلاست
- کمک به سنتز پروتئین‌ها
- تنفس گیاهان و انجام فرایندهای اکسید و احیا
- بهبود عملکرد بسیاری از آنزیم‌ها مانند آنزیم سیتوکروم
- تثبیت نیتروژن
- کمک به حرکت اکسیژن در سیستم‌های گیاهی
انواع کود آهن
- کود تک عنصری آهن
- کود اکسید آهن
- کود نیترات آهن
- کود سولفات آهن
- کود کلات آهن
مزایای استفاده از کود آهن
- بالا بردن مقاومت گیاه در مقابل هوای سرد و یخبندان
- تقویت و مستحکم نمودن ریشه‌ها بعد از عوض کردن گلدان
- افزایش شادابی و زیبایی ظاهری گیاه
- افزایش میزان گلدهی
- افزایش میزان رشد برگ ها و ریشه ها
- جلوگیری و رفع زردی برگ و ساقه
- تامین میزان آهن مورد نیاز گیاه برای سنتز کلروفیل
- جلوگیری از ریزش برگ ها
- کمک به جوانه زنی
- حفاظت از گیاه در برابر عوامل محیطی
- افزایش جذب رطوبت
- افزایش باردهی
- بهبود مراحل رشد
زمان و نحوه استفاده از کود آهن
کودهای آهن، چه به صورت جامد باشند چه محلول در آب، به روش‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند: تزریق به تنه، اسپری کردن روی برگ‌ها، تزریق مستقیم به خاک یا ترکیب با آب آبیاری از جمله این روش هاست. مناسب ترین زمان برای به کارگیری آن نیز، فصل بهار است.
عوامل موثر بر کاهش آهن گیاه
عوامل متعددی ممکن است در کاهش سطح آهن گیاه تاثیرگذار باشند. در ادامه به این عوامل اشاره می‌شود.
- pH بالا
- افزایش کربنات و کلسیم
- آب اضافی (به ویژه در خاک‌های اسیدی)
- خاک های فشرده
- عناصر مازاد (روی، نیکل، مولیبدن، فسفر)
- رقابت برای جذب آهن توسط کاتیون هایی همچون منگنز یا کلسیم
- کلروز ناشی از مس
- بیماری‌های ریشه گیاه که به ریشه‌های جوان آسیب می‌زند.
- خاک آهکی(در pH بالای 7 میزان آهن کمتر می‌شود)
- زهکشی ضعیف
- سمیت منگنز
دمای پایین خاک نیز از جمله مواردی است که بر افت سطح آهن گیاه موثر است.
علائم کمبود آهن
زرد شدن برگ در صورتی که رگبرگ های آن همچنان سبز است، از جمله نشانه های کاهش میزان آهن است. افت آهن و نیتروژن مشابهت هایی با هم دارند. یکی از راه های تشخیص تفاوت میان این دو این است که کمبود عنصر آهن ابتدا از برگ های جوان شروع می‌شود.
علائم مسمومیت گیاه با آهن
مسمومیت با آهن نسبتاً نادر است، اما علائم آن شامل رنگ مسی و راه راه شدن برگ‌ها است.
جذب و انتقال Fe
پروسه‌ی جذب آهن در گیاهان به سادگی سایر عناصر نیست. آهن به سلول های ریزودرمی و اندودرمی ریشه جذب می‌شود. فرایند جذب به توانایی گیاه در تبدیل Fe3+ به آهن Fe2+ و حذف آن از ترکیب کمپلکس یا کیلیت بستگی دارد. تحقیقات نشان می‌دهد که این اتفاق در سطح سلول رخ داده و در طی آن از الکترون‌های داخل سلول استفاده می‌شود. آهن کلات شده در خاک به سمت ریشه حرکت کرده و در آنجا از مولکول کیلیت حذف می‌شود، سپس در سراسر غشای سلولی به حرکت در میاید. جذب آهن می‌تواند با کاتیون های دیگر در خاک مانند منگنز (Mn) و کلسیم (Ca) تداخل داشته باشد.
از اندودرم، آهن وارد آوند چوبی می‌شود. بیشتر آهن منتقل شده به شاخه‌ها، به آپوپلاست ساقه ختم شده و از آنجا قادر است در سراسر پلاسمالم های سلولی، سیتوپلاسم و اندامک ها حرکت کند.
جابه‌جایی آهن از یک قسمت ساقه به مابقی بخش‌ها از طریق آبکش اتفاق می‌افتد، با این حال اکثر دانشمندان بر این باورند که جا به جایی آهن در شاخه‌های گیاهی به راحتی اتفاق نمیفتد.
هنگامی که آهن در سراسر غشاء حرکت می‌کند با اسیدهای آلی موجود در سلول، کمپلکس شده و همین رخداد، مانع از رسوب آهن با فسفات یا هیدروکسید می‌شود. مهم ترین اسید آلی در این فرآیند سیترات است.
جمع بندی
استفاده‌ی به جا و به اندازه از کود آهن به رشد گیاه، سلامت کلی آن و حفظ منابع مغذی خاک کمک می‌کند. این محصول یکی از انواع کودهای حیاتی در صنعت کشاورزی است که کمبود آهن گیاه را رفع کرده و از این طریق در بهبود رشد آن نقش بسزایی ایفا می‌کند. در مصرف این کود دقت لازم را داشته باشید چرا که مقدار مازاد آن صدمات بسیاری به گیاه وارد می‌کند.
