بی کرومات پتاسیم

بی کرومات پتاسیم (Potassium Bichromate) با فرمول شیمیایی K₂Cr₂O₇ تحت عنوان پتاسیم دی کرومات نیز شناخته می شود. این واکنشگر یکی از مهم ترین ترکیبات حاوی کروم است و در طیف گسترده ای از واکنش های شیمی معدنی، عکاسی، رنگرزی و… مورد استفاده قرار می گیرد. دلیل کاربرد بسیار این ماده این است که نسبت به نمک های مشابهی مانند سدیم دی کرومات خاصیت جذب رطوبت ندارد.

در این مقاله به شرح خصوصیات، روش تهیه و کاربرد ها این ماده می پردازیم و نکات ایمنی لازم حین کار با آن را بررسی می کنیم.

خرید بی کرومات پتاسیم

برای ثبت سفارش و استعلام قیمت بی کرومات پتاسیم کافیست با کارشناسان شرکت مبتکر اندیشان تماس حاصل نمایید و سفارش خود را ثبت کنید تا محصول با بهترین کیفیت و مناسب ترین قیمت در اختیار شما قرار گیرد.

خصوصیات شیمیایی و فیزیکی

این ماده کریستالی جامد به طور طبیعی در کانی کمیابی به نام لوپزیت یافت می شود، بدون بو است و رنگی میان قرمز و نارنجی دارد. در جدول زیر به برخی خصوصیات این ماده می پردازیم:

بی کرومات پتاسیم در آب انحلال پذیر است اما در الکل و استون حل نمی شود.

روش تهیه

تهیه این ماده در سه مرحله صورت می گیرند که به شرح زیر هستند.

1. تبدیل کانی آهن کروم به سدیم کرومات:

کانی را به پودر تبدیل کرده و آن را با سدیم کربنات ترکیب می کنیم.

4FeO.Cr₂O₃ + 8Na₂CO₃ + 7O₂ → 8Na₂CrO₄ + 2Fe₂O₃ + 8CO₂

واکنش فوق در معرض حرارت صورت می گیرد.

2. تبدیل Na₂CrO₄ به Na₂Cr₂O₇:

محلول سدیم کرومات را صاف می کنیم تا اکسید آهن و سایر ناخالصی های آن جدا شود.

2Na₂CrO₄ + H₂SO₄ → Na₂Cr₂O₇ + Na₂SO₄ + H₂O

سپس طبق واکنش فوق، آن را با H₂SO₄ غلیظ واکنش می دهیم تا به سدیم بی کرومات تبدیل شود.

3. تبدیل سدیم دی کرومات به پتاسیم دی کرومات:

محلول سدیم بی کرومات را تغلیظ کرده و حرارت می دهیم و سپس آن را با پتاسیم کلراید ترکیب می کنیم.

Na₂Cr₂O₇ + 2KCl → K₂Cr₂O₇ + 2NaCl

دی کرومات پتاسیم در مقایسه با سدیم کلرید انحلال پذیری کمتری در آب دارد. به همین دلیل دی کرومات پتاسیم در هنگام خنک شدن به صورت کریستال جدا می شود.

کاربرد بی کرومات پتاسیم

این ماده در عکاسی، دباغی چرم و بسیاری صنایع دیگر مورد استفاده قرار می گیرد. در این قسمت به شرح برخی از این کاربرد ها می پردازیم:

رنگ چوب

از این ماده برای رنگ کردن و جلا دادن به چوب استفاده می شود تا روکشی براق به رنگ قهوه ای ایجاد شود.

آزمایشگاه

در آزمایشگاه از کاغذ پتاسیم دی کرومات برای آزمون دی اکسید گوگرد استفاده می شود، زیرا در حضور این ماده از نارنجی به سبز تغییر رنگ می دهد.

محلول اسید نیتریک 35 درصد و پتاسیم دی کرومات برای تجزیه و تحلیل فلزات مختلف و مشخص کردن درصد خلوص آنها بکار برده می شوند. این روش معمولا برای تست حضور نقره استفاده می شود بنابراین به آن تست نقره می گویند.

از طرفی، به دلیل اینکه رطوبت را جذب نمی کند کاربرد زیادی در تعیین غلظت اتانول دارد.

عکاسی

محلول بی کرومات پتاسیم در ترکیب با اسید سولفوریک رقیق برای ایجاد فیلم نگاتیو و اکسید کننده ی چاپ اسکرین در صنعت عکاسی کاربرد دارد.

بی کرومات پتاسیم در ساختمان سازی

این ماده در صنعت ساختمان سازی به عنوان ماده تشکیل دهنده سیمان استفاده می شود تا تراکم و رنگ آن را بهبود ببخشد. قرار گرفتن طولانی مدت کارگران ساختمانی در معرض مدت پتاسیم دی کرومات باعث ایجاد بیماری های پوستی می شود.

MSDS بی کرومات پتاسیم

محفظه حاوی این ماده را در محیطی خشک، خنک و با تهویه مناسب قرار دهید. این ماده نباید در معرض حرارت و تجمع گرد و غبار قرار بگیرد. ترکیبات ناسازگار با پتاسیم دی کرومات شامل عوامل اکسید کننده قوی، عوامل کاهنده، اسیدها، بازهای قوی، اسید انیدرید ها و مواد قابل احتراق هستند.

اگر این ماده تا دمای تجزیه شدن حرارت ببیند به اکسید های کروم تبدیل می شود. در صورت بروز هر گونه مشکل حین کار با این ماده، علاوه بر تماس با فوریت های پزشکی نکات زیر را به خاطر داشته باشید:

• چشم: تماس این ماده با چشم می تواند به آن آسیب وارد کند. بنابراین، در صورت بروز این مسئله حداقل به مدت 15 دقیقه چشمان خود را با آب فراوان بشویید.
• پوست: ممکن است برخورد این ماده به پوست، منجر به سوختگی و واکنش های آلرژیک شود. بنابراین، در صورت بروز چنین اتفاقی حداقل به مدت 15 دقیقه محل تماس را با آب فراوان بشویید.
• استنشاق: تنفس بخارات این ماده به شدت خطرناک است. فورا فرد آلوده را به محلی ببرید که هوای تازه در آن جریان داشته باشد و با فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
• بلعیدن: در صورت بلع این ماده فورا دهان خود را با آب بشویید و با فوریت های پزشکی تماس بگیرید.

توجه داشته باشید که این ماده در دسته ترکیبات خطرناک و سرطان زا طبقه بندی می شود.

جمع بندی

بی کرومات پتاسیم یا پتاسیم دی کرومات، ماده ای نارنجی رنگ با فرمول شیمیایی K₂Cr₂O₇ که به دلیل ویژگی های منحصر به فردی که دارد، مانند جاذب الرطوبه نبودن، در طیف گسترده ای از صنایع مورد استفاده قرار می گیرد. این ماده در آزمایشگاه، ساختمان سازی، رنگ چوب و رباغی چرم کاربرد دارد. اما توجه داشته باشید که کار با این ماده شیمیایی خطرات زیادی در پی دارد و در دسته ترکیبات سرطان زا قرار می گیرد.