توضیحات
سود پرک (Caustic Soda Flakes) شکل جامد پولکی هیدروکسید سدیم است. این ماده رطوبت بالایی دارد و در آب انحلال پذیر است. این سدیم هیدروکسید معمولا از تبخیر سود مایع تولید می شود ولی از دیگر روش های تولید که به تفصیل درباره آن خواهید خواند روش کلر آلکالی است که منجر به تولید سود پرک با خلوص 98% و بالاتر می شود. این محصول به طور گسترده در صنایع نساجی، صابون و مواد شوینده، صنایع خمیر و کاغذ و در پالایشگاه های آلومینا مورد استفاده قرار می گیرد.
در این مقاله به بررسی روش های تهیه این ماده، کاربرد و نکاتی که باید حین کار با آن در نظر داشته باشید می پردازیم.
فروش سود پرک
این محصول یکی از مواد شیمیایی پر کاربرد در صنایع مختلف است. برای استعلام قیمت سود پرک و خرید این محصول با کارشناسان فروش شرکت مبتکر اندیشان در ارتباط باشید.
تولید سود پرک
می توان این ماده را با الکترولیز نمک به سه روش سل جیوه ای، غشایی و دیافراگمی تهیه کرد.
استخراج نمک
همانطور که در اول متن نیز اشاره شد کلر و کاستیک سودا دو محصول مشترک حاصل از الکترولیز سدیم کلرید هستند. این فرایند را کلرآلکالی می نامند. سنگ نمک یا همان سدیم کلرید ذخایر زیادی در سراسر دنیا دارد. این ذخایر معمولا حاوی سدیم کلرید خالص می باشند و عمدتا چند صد متر عمق دارند (بعضی از آن ها عمقی در حدود 3000 متر دارند) و دارای ضخامتی در حدود 30 الی 500 متر می باشند. به وجود آمدن این معادن به چیزی حدود 200 میلیون سال قبل و در دوره ی تریاس در اثر تبخیر آب دریا ها بر می گردد. هنگام استخراج مقدار کمی از نمک های موجود در معادن به صورت سنگ نمک استخراج می شود.
در اغلب مواقع استخراج این مواد با پمپ کردن آب با فشار بالا به سنگ های نمک موجود صورت می پذیرد. بخشی از محلول نمکی که در این نوع از استخراج به دست می آید برای تولید نمک خشک تبخیر می گردد.
تصفیه نمک
نمک به دست آمده در طی فرایند استخراج قبل از الکترولیز باید تصفیه شود و از نظر رسوبات شیمیایی کلسیم، منیزیم و سایر کاتیون های مضر با افزودن سدیم کربنات و سایر معرف ها پاکسازی شود. مواد معلق موجود در آب نمک نیز با کمک فیلتراسیون و فرایندهای تصفیه جداسازی می شوند. در نهایت نمک به دست آمده را قبل از شروع فرآیند کلر آلکالی در سوله هایی ذخیره سازی می نمایند.
الکترولیز
سه روش الکترولیز برای تولید سود پرک از نمک استخراج شده و خالص سازی شده وجود دارد: جیوه ای، دیافراگمی و غشایی.
سل جیوه ای
سدیم هیدروکسید با کمک سل جیوه ای به صورت مایع با خلوص 50 درصد (w/w) اغلب تولید و در بازار جهانی عرضه می گردد. غلظت این ماده را با کمک فرایند تبخیر به 75% می رسانند و سپس به آن دمایی در حدود 750 الی 780 کلوین اعمال می نمایند تا این ماده به صورت جامد حاصل شود. از معایب این روش می توان به تولید عنصر سمی جیوه اشاره کرد.
سل دیافراگمی
در این روش این ماده با غلظت پایینی در حدود 10 الی 12 درصد تولید می گردد. و برای رساندن آن با غلظت 50 درصد و تهیه نوع جامد آن نیاز به فرایند های تبخیر پیچیده تر و گسترده تری می باشد. در این فرایند نمک زیادی به عنوان رسوب تولید می گردد که می تواند مجددا به عنوان خوراک مورد استفاده قرار بگیرد. اما نکته ی قابل توجه در این فرایند این موضوع است که محصول تولیدی حاوی 1% ناخالصی نمک می باشد که ممکن است برای بعضی فرایند ها استفاده از آن مناسب نباشد.
غشایی
با توجه به معایب ذکر شده روش غشایی جایگزین مناسب تری برای روش های پیشین است و در کشور های پیشرفته مورد استفاده قرار می گیرد.
در این فرایند این ماده با خلوص 30% تولید می شود و با کمک عملیات تبخیر و تحت فشار تغلیظ داده می شود.
کاربرد های سود پرک
این ماده به دلیل خواص منحصر به فردی که دارد در بسیاری از مصارف خانگی و صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد، که در اینجا بخشی از این کاربردها را بررسی می کنیم.
ساخت اپوکسی پروپان
بیشترین استفاده از کاستیک سودا در ساخت اپوکسی پروپان است که برای تولید پلی اورتان کاربرد دارد.
پالایش سنگ معدن بوکسیت
سود پرک در خالص سازی سنگ معدن بوکسیت، قبل از استفاده از آن برای تولید آلومینیوم نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
تصفیه گاز ها و اسید ها
سود مایع برای خالص سازی گاز ها و حذف اسید ها از آن نیز کاربرد دارد. در تولید سولفوریک اسید به کمک سود پرک می توان سولفور دی اکسید و سولفور تری اکسید منتشر شده در هوا را حذف نمود. همچنین کاستیک سودا می تواند در پساب های کارخانجات تولیدی تیتانیوم دی اکسید برای حذف اسید های منتشر شده نیز استفاده گردد.
صنعت کاغذ سازی
تولید کاغذ از چوب یکی دیگر از کاربرد های سود پرک می باشد. در اکثر فرایند های تولید کاغذ، چوب در طی فرایند کرافت با کمک محلول های سدیم سولفید و سدیم هیدروکسید مورد پردازش قرار می گیرد. با کمک این عمل مواد ناخواسته ای مانند لیگنین در محلول حل می شوند و سلولز نسبتا خالصی از فیلتر عبور می کند و برای تولید کاغذ مورد استفاده قرار می گیرد.
صابون سازی
کاربرد دیگر سود پرک در تولید سورفکتانت ها، سفید کننده ها و صابون است. برای این منظور گاز کلر را از محلول سدیم هیدروکسید عبور می دهند تا محلول هیپوکلریت سدیم تولید شود که عامل اصلی شوینده ها می باشد.
Cl2 (g) + 2NaOH (aq) →NaCl+ NaOCl+H2O
MSDS و اطلاعات ایمنی
این ماده شیمیایی خاصیت خورندگی دارد و در صورت تماس با چشم و پوست منجر به بروز حساسیت و آسیب جدی می شود. در موارد حاد مسمومیت با سود پرک می تواند به کلیه، کبد، دستگاه تنفسی، چشم و سیستم عصبی مرکزی صدمه بزند و بیهوشی و مرگ را در پی داشته باشد. استنشاق مکرر این ماده می تواند به ریه آسیب وارد کند بنابراین، هنگام کار با این ماده از ماسک و محافظ صورت استفاده کنید.
اگر این ماده با پوست تماس پیدا کند به پوست آسیب می زند و برخورد آن با چشم، احتمال سوختگی چشم را به همراه دارد. بنابراین، از دستکش و روپوش آزمایشگاهی مناسب استفاده کنید.
جمع بندی
سود پرک یا Caustic Soda Flakes ترکیب معدنی است که از طریق سه روش الکترولیز سنتز می شود و کاربرد متعددی در مصارف خانگی و صنعتی دارد. از این ماده برای خالص سازی گاز ها و حذف اسید، تهیه صابون و تهیه کاغذ استفاده می شود. اما از خواص آن می توان به سمیت و خورندگی نیز اشاره کرد بنابراین باید هنگام کار با این ماده از تجهیزات ایمنی استفاده کرد. سود می تواند باعث بروز حساسیت در چشم و پوست شود و اتنشاق آن نیز خطرات آسیب ریوی را به دنبال دارد.
پرسش و پاسخ
آیا سود پرک در آب های آشامیدنی وجود دارد؟
بله، Caustic Soda Flakes را می توان به عنوان عامل تنظیم کننده ی pH در آب های اسیدی ( آب های استخر و یا در مصارف آشامیدنی) مورد استفاده قرار داد. همچنین یون های این ماده (OH- و Na+) جز مواد معدنی رایج به حساب می آیند و در گیاهان، آب های زیر زمینی و بافت های حیوانی موجود می باشند. منابع آب در مناطق آهکی حاوی مقادیر قابل توجهی از NaOH می باشند که باید قبل از مصرف آب های آن منطقه با کمک اسید به pH قابل مصرف برسد. آب به دست آمده و بهبود داده شده با کمک اسید ها سدیم زیاد ولی هیدروکسید کمی دارد. این ماده به آب ها برای جلوگیری از خوردگی نیز افزوده می شود.
چه مقدار ازاین ماده برای کنترل خوردگی مناسب می باشد؟ و روش استفاده ی آن چگونه است؟
در آب های اسیدی برای کنترل خوردگی لازم است تا مقدار pH به تعادل برسد. برای این منظور مقدار 1 تا 40 ppm سدیم هیدروکسید را برای جلوگیری از خوردگی به آب اضافه می نمایند. این مقدار از این ماده بسیار اندک است و با اسید خنثی می گردد در نتیجه مشکلی پدید نمی آورد و مقدار آن بسیار کمتر از مقادیر موجود در مواد غذایی و نوشیدنی ها است.
چه مقدار یون های سدیم و هیدروکسید در مواد غذایی وجود دارد؟
مقدار سدیم در مواد غذایی متفاوت است. غذا هایی مانند ترشی، چیپس های سیب زمینی و… حاوی 600 الی 1000ppm از این ماده هستند. و نوشابه های موجود نیز دارای 80 الی 250ppm سدیم می باشند.
اما سطح هیدروکسید در مواد غذایی و نوشیدنی ها بسیار پایین تر می باشد. در بیشترین حالت به ندرت پیش می آید که مقدار این یون به بیش از 2 ppm برسد.
آیا این ماده خوراکی می باشد و در صنایع غذایی مورد استفاده قرار می گیرد؟
بله، محصول فوق در بعضی فرایند های تولید مواد غذایی از قبیل تهیه بستنی ها، تهیه و ساخت شکلات ها، بهبود رنگ کارامل ها، نوشابه ها و… در گرید خوراکی مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین زیتون ها برای نرم شدن در محلول این ماده در گرید خوراکی خیسانده می شوند.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.