اسید اگزالیک

توضیحات

اسید اگزالیک یک اسید آلی سمی است، که اتان دی اوئیک اسید هم نامیده می شود. این اسید یک کربوکسیلیک اسید قوی می باشد. فرمول شیمیایی این ماده  (COOH)2 است و فرمول مولکولی آن C2H2O4 می باشد.

فروش اسید اگزالیک

برای استعلام قیمت اسید اگزالیک با کیفیت و تضمین شده به همراه برگه آنالیز محصول با کارشناسان فروش شرکت مبتکر اندیشان تماس حاصل کنید و در کمترین زمان محصول خود را دریافت نمایید.

مشخصات فنی اسید اگزالیک

خواص فیزیکی

شکل ظاهری ترکیب فوق به صورت جامد کریستالی سفید رنگ است. این ماده بی بو، با چگالی 9/1 گرم / میلی لیتر و نقطه ذوب 190 درجه سانتی گراد می باشد. معمولا در فرم هیدراته اش (COOH)2•2H2O یافت می شود.  این اسید قابل حل در آب است و محلول حاصل بی رنگ و اسیدی است. 

خواص شیمیایی

ترکیب فوق به صورت بی آب بسیار آبدوست است و به راحتی آب را جذب می کند. یک اسید قوی می باشد (بسیار قوی تر از اسید اسیتک). اگزالیک اسید، ساده ترین دی کربوکسیلیک اسید است و فقط شامل دو گروه کربوکسیلیک اسید (COOH)  می باشد که به طور مستقیم به یکدیگر از طریق اتم های کربن متصل شده اند. اسید اگزالیک به عنوان یک کربوکسیلیک اسید معمولی واکنش نشان می دهد، که تشکیل مشتقات اسید کلرید و استری را می دهد. یک عامل احیاء کننده و کاهنده خوب است (یون اگزالات به عنوان یک عامل کاهنده مورد استفاده قرار می گیرد) و به عنوان لیگاند کی لیت شونده خوب برای کاتیون های فلزی مختلف عمل می کند.

 تولید اسید اگزالیک

ترکیب فوق غالبا در غذاهای گیاهی یافت می شود. در حالت کلی این ماده و مشتقات اگزالات آن در منابع مختلف طبیعی مانند گیاهان، سبزیجات، برگ، چوب و زغال سنگ، در میان دیگر منابع یافت می شوند. همچنین در بدن توسط سوخت و ساز گلایوکسیلیک اسید یا اسکوربیک اسید تولید می شود.

اسید اگزالیک معمولا توسط اکسیداسیون کربوهیدرات هایی مثل ساکاروز یا گلوکز با استفاده از اسید نیتریک آماده می شود، و توسط اکسید وانادیوم کاتالیز می شود. همچنین می تواند از واکنش الکل ها با مونوکسید کربن در حضور اکسیژن به تولید دی استرهای اسید اگزالیک منجر شود، که سپس با هیدرولیز نمودن آنها اسید اگزالیک آماده می شود.

کاربرد های اسید اگزالیک

از جمله کاربردهای این ماده می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پاک کردن چرخ خودرو مورد استفاده قرار می گیرد.
• به عنوان یک ماده ثابت کننده در صنایع رنگرزی کاربرد دارد. 
• تولید سفید کننده، زنگ زدا و سایر مواد شیمیایی خانگی از اگزالیک اسید استفاده می شود. 
• برای از بین بردن برخی لکه ها از ترکیب اگزالیک اسید، اسید سیتریک و اسید تارتاریک استفاده می شود.
• برای از بین بردن لکه های مرکب و جوهر در کارگاه های هنری از محلول پنج درصد اسید اگزالیک استفاده می شود.
• این ماده زنگ زداست، بدین منظور دارای کاربردهای مکانیکی بوده و یا برای ترمیم عتیقه جات از آن استفاده می شود.
• ترکیب فوق چون یک اسید قوی است، به عنوان یک اسید شستشو در خشکشویی ها و از بین بردن فلس ها مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین در استخراج فلزات لانتانیدها و به عنوان یک عامل کاهنده و معرف تجزیه ای استفاده می شود.
• کنه “واروآ” به عنوان آفت زنبور عسل همه ساله خسارت جبران ناپذیری را به صنعت زنبورداری وارد می کند. پرورش دهندگان زنبور عسل از ترکیب اسید اگزالیک بخار شده با محلول اگزالیک اسید 5 درصد در شیره شکر به عنوان حشره کش برای مقابله با کرم انگلی استفاده می کنند. کاربرد غیراصولی داروهای شیمیایی توسط کشاورزان برای کنترل این کنه علاوه بر ناکارآمدی موجب بروز مقاومت در جمعیت این گونه از کنه ها، باقی ماندن دارو در فرآورده های عسل و نیز بالا رفتن هزینه های تولید می شود. 

نکات ایمنی

این ماده سمی و مضر است. در صورت استنشاق، به شدت می تواند به غشای مخاطی و دستگاه تنفسی آسیب بزند و با علائمی همچون سرفه، خس خس سینه، التهاب حنجره، و تنگی نفس همراه است. تماس با پوست و چشم ها می تواند باعث تحریک شدید، سوختگی و آسیب بافتی شود. اسید اگزالیک به دلیل سمی بودن، زمانی که بلعیده شود منجر به نارسایی کلیه می شود.  

محصول فوق برای سلامتی ضرر دارد. این ماده و نمک های آن به عنوان آخرین محصول متابولیسم در مقداری از بافت های گیاهی به وجود می آید و ممکن است دارای اثرات مضر باشد. چرا که در صورت ترکیب اگزالات با کلسیم و دیگر عناصر، سودمندی آن کاهش پیدا می کند. همچنین اگزالیک اسید باعث کاهش جذب آهن در بدن می شود.

مصرف بیش از حد میوه ها و سبزی های حاوی این ماده مانند اسفناج، می تواند منجر به تشکیل سنگ کلیه شود. به این صورت که کلسیم با اگزالات در روده ترکیب می شود. گاهی اوقات در اثر کافی نبودن کلسیم، سنگ های اگزالاتی در روده به وجود می آید. در نتیجه مقدار زیادی اگزالات برای دفع از بدن به طرف کلیه ها می رود. بیماران مبتلا به سنگ کلیه از نوع اگزالات کلسیم بهتر است منابع غذایی حاوی اگزالات را در رژیم خود کاهش دهند و بنا بر نظر متخصصان مصرف روزانه اگزالات کمتر از 50 گرم باشد. اگزالات در بیشتر غذاها وجود دارد. برای مثال؛ ریواس، توت فرنگی، اسفناج، شکلات، گندم، آجیل، چغندر و چای از جمله منابع غذایی حاوی اگزالات هستند.  

جمع بندی

اسید اگزالیک که از دسته اسیدهای کربوکسیلیک است به طور گسترده به عنوان یک شوینده برای از بین بردن اکسیدهای فلزی، لکه جوهر و… استفاده می شود. این ماده که برای حذف رسوب از رادیاتور خودرو، حذف کلسیم از فاضلاب و به عنوان عامل کاهنده در ساخت عکس استفاده کرد. عمده کاربرد این ماده همانطور که گفته شد در زنبورداری برای حفاظت از کندو در برابر کنه واروآ است.