اسید سیتریک

توضیحات

به طور کلی اسید سیتریک (citric acid) با فرمول شیمیایی C₆H₈O₇ یک ترکیب آلی کریستالی بی رنگ متعلق به خانواده اسیدهای کربوکسیلیک است که در مرکبات یافت می شود. فرم آبدار این اسید واسطه چرخه اسید سیتریک در متابولیسم تمام موجودات زنده است و نمک های سیترات آن به دلیل قابلیت کلتیم می توانند به عنوان ضد انعقاد مورد استفاده قرار گیرند. از دیر باز به دلیل حلالیت بالا، طعم اسیدی ایمن و مطبوع در تولید نوشابه ها استفاده می شود.

خرید اسید سیتریک

جهت اطلاع از قیمت اسید سیتریک خشک و آبدار با تضمین کیفیت جهت مصارف خوراکی و صنعتی با کارشناسان فروش مبتکر اندیشان در ارتباط باشید.

شکل 1 آبلیمو منبع غنی اسید سیتریک است که 1.44 گرم بر اونس از این ترکیب شیمیایی در آن وجود دارد.

مشخصات فنی اسید سیتریک

جرم مولکولی	192.12 g/mol
چگالی آبدار	1.66 g/cm3
نقطه ذوب خشک	153ºC
نقطه ذوب آبدار	156ºC
نقطه جوش خشک	175ºC
نقطه جوش آبدار	310ºC
PH	بین 6-3
قابلیت انحلال	آب، استون، دی متیل سولفوکساید، اتیل استات

تولید اسید سیتریک

اولین بار اسید سیتریک توسط شیل از آبلیمو در سال 1784 به صورت کریسـتال جـدا شـده، Grimoux وAdam تولیـد شـیمیایی آن را از گلیسـرول در سـال 1880 انجام دادند و تولید تخمیری توسط آسپرژیلوس نایجر بر پایه تحقیقات Curry در سال 1917 صورت پذیرفت و امروزه نیز این روش جهت تولید صنعتی استفاده می شـود. روش‌های تولید به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند که عبارتند از: كشت سطحی و كشت غوطه‌وری اما امروزه به دلیل صرفه اقتصادی و بازدهی بیشتر کشت غوطه وری بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.

روش كشت سطحی 

کشت سطحی یا کشت بر روی سطوح جامد نخستین بار در سال 1920 ابداع شد. این روش خود دارای چندین روش است که یکی از این روش ها، اسپورهای آسپرژیلوس نایجر در شاریط محیطی کنترل شده است به ظروف حاوی کشت مناسب انتقال داده می شود، سپس این ظروف را در مکان مناسب با دمای حدود 30 درجه سانتی گراد قرا ر می دهند.
اسپورها پس از مدت 24ساعت جوانه زده و میسیلیوم سفید چین داری سطح محیط را می پوشاند پس از گذشت دوره زمانی چند روزه و گذشت مراحل رشد و نمو میکروارگانیسم، محیط کشت از اسپور های تیره رنگ پر می شود و این نشان دهنده پایان تولید اسید سیتریک می باشد.

روش كشت غوطه‌وری

در این روش از محیط کشت مایع و در شرایط کنترل شده جهت رشد و نمو قارچ ها استفاده می شود. در کشورهای صنعتی از سال 1940 این روش توسعه شدیدی پیدا کرد به دلیل بازده بیشتر، زمان کمتر برای رشد و نمو میکروبی، آسان بودن فرآیند این روش پیشرفت چشمگیری پیدا کرد. 

انواع اسید سیتریک

این ماده را می توان به دو نوع خشک و آبدار تقسیم بندی کرد.

تفاوت اسید سیتریک خشک و آبدار

فرم خشک این اسید یک عامل تجزیه کننده و ضد انعقاد است. مكانیزم عملكرد فرم خشک این اسید به عنوان عامل اسیدی كننده و فعالیت كلاتیو كلسیم است. اثر فیزیولوژیکی اسید سیتریک خشک به وسیله کاهش فعالیت فاکتور انعقادی است. این اسید یک نگهدارنده طبیعی است و همچنین برای افزودن طعم اسیدی (ترش) به غذاها و نوشیدنی های غیر الکلی استفاده می شود.

اسید سیتریک مایع در بیوشیمی یک فاکتور مهم است، زیرا به عنوان یک واسطه در چرخه اسیدی عمل می کند و در نتیجه در متابولیسم تقریبا همه موارد حیاتی وجود دارد. این ماده همچنین به عنوان عامل تمیزکننده محیط زیست عمل می کند و به عنوان آنتی اکسیدان است.

منابع طبیعی اسید سیتریک

این اسید یک اسید تری کربوکسیلیک است که در مرکبات، میوه ها و سبزیجات وجود دارد، اما بیشتر در لیمو متمرکز شده است و همچنین می تواند تا 8 درصد وزن خشک میوه را تشکیل دهد.

کاربرد های اسید سیتریک

نگهدارنده مواد غذایی

جوهر لیمو در بسیاری از غذاهای فرآوری شده وجود دارد و برچسب ها آن را نشان می دهند. در فرایند کنسرو به منظور حفظ تعادل سالم pH در داخل غذا و جلوگیری از بوتولیسم (شکل مضر مسمومیت غذایی) کمک می کند.

طعم دهنده (ترش کننده)

جوهر لیمو در بسیاری از نوشیدنی ها، آب نبات هایی لیمویی و پرتقالی به عنوان طعم دهنده استفاده می شود زیرا طعم آن طبیعی و دلچسب است.

به عنوان یک تمیزکننده در خانه

از این اسید می توان به عنوان یک پاک کننده طبیعی به جای دیگر پاک کننده های مصنوعی که می تواند برای افراد حساس، زنان باردار و کودکان مضر باشد استفاده کرد.

ازبین برنده عفونت در پا

این اسید باعث از بین رفتن عفونت انگلی و بوی بد پا می شود. در سطل آب مقادیر مساوی از این اسید و نوشابه گازدار و چند قطره روغن درخت چای اضافه و پای خود را در آن خیس کنید شما تغییرات مثبت در سلامت پا را خواهید دید. این کار را چندین بار تکرار کنید.

پزشکی

این ترکیب شیمیایی به دلیل خواص آنتی اکسیدانی به عنوان یک افزودنی در داروها استفاده می شود. این ماده پایداری مواد تشکیل دهنده فعال را حفظ می کند و به عنوان یک نگهدارنده استفاده می شود. همچنین به عنوان یک اسیدولانت برای کنترل pH استفاده می شود. همانطور که در بالا اشاره شد به وسیله کلتینگ کلسیم در خون به عنوان یک ضد انعقاد عمل می کند.

شوینده دهان

این اسید همچنین می تواند به عنوان شوینده دهان برای خلاص شدن از طعم تلخ در دهان استفاده شود. 

ولی مقادیر زیاد آن منجر به پوسیدگی دندان می شود.

برای مراقبت از پوست

این اسید طبیعی را می توان برای بسیاری از ماسک های خانگی استفاده کرد زیرا برای پوست مفید است و باعث حذف سلول های مرده و تولید سلول های جدید در پوست می شود.

کمک می کند تا سلامت کلیه را بهبود بخشد

این ماده دارای ویژگی های قلیایی است که به ایجاد کلسیم کمک می کند و بنابراین باعث جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه می شود. این همچنین کمک می کند تا سلامت کلیه ها در حالت کارکرد مناسب را حفظ کند.

مبارزه با رادیکال های آزاد

رادیکال های آزاد علت رشد تومورهای سرطانی در بدن هستند. اسید سیتریک به عنوان یک آنتی اکسیدان اثرات نامطلوب رادیکال های آزاد خنثی می کند.

جمع بندی

همانطور که در این مقاله بررسی شد، اسید سیتریک یکی از پرمصرف ترین اسیدهای آلی است که به عنوان اسیدی کننده و نگهدارنده در صنایع غذایی، به عنوان عامل کمپلکس کننده در صنایع آرایشی، نرم کننده آب برای مواد شوینده و عامل بافر در صنایع بهداشتی و داروسازی استفاده می شود.