سیانور سدیم

توضیحات

سیانور سدیم (Sodium cyanide) با فرمول مولکولی NaCN نمک سفید رنگی است که تحت عنوان سدیم سیانید نیز شناخته می شود. سیانید اصطلاحی است که برای توصیف گروهی از ترکیبات حاوی اتم های کربن (C) و نیتروژن (N) استفاده می شود. این ترکیب غیر آلی به دلیل واکنش پذیری بالا با فلزات، در استخراج معادن طلا کاربرد دارد. این ماده در صنایع دیگری چون آبکاری فلزات، صنایع دارویی، تولید منسوجات، الیاف مصنوعی، تولید پلاستیک و… نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

در این مقاله به شرح خصوصیات، روش تولید و واکنش های این ماده می پردازیم و خطرات آن را بررسی می کنیم.

خرید سیانور سدیم

برای ثبت سفارش و استعلام قیمت سیانور سدیم کافیست با کارشناسان شرکت مبتکر اندیشان تماس حاصل نمایید و سفارش خود را ثبت کنید تا محصول با بهترین کیفیت و مناسب ترین قیمت در اختیار شما قرار گیرد.

خصوصیات شیمیایی و فیزیکی

سیانید سدیم ماده قلیایی ضعیفی است که با انواع اسیدها واکنش می دهد و گاز هیدروژن سیانید سمی تولید می کند.

این ماده با عوامل اکسید کننده قوی سازگاری ندارد (به خصوص اگر محلول خشک باشد). در واکنش با یون های نقره (I)، جیوه (I) و سرب (II) یون های نامحلولی تهیه می کند که ممکن است تحت شرایط خاص به شدت تجزیه شوند.

واکنش های شیمیایی

واکنش این ماده با اسید سولفوریک منجر به تهیه گاز سمی هیدروژن سیانید می شود.

NaCN + H₂SO₄      →     HCN + NaHSO₄

تولید سیانور سدیم

این ماده از واکنش هیدروژن سیانید (که می تواند به اندازه خود سیانور سدیم خطرناک باشد)، با سدیم هیدروکسید طی یک واکنش ساده، به صورت زیر تولید می شود.

HCN + NaOH     →      NaCN + H₂O

اصطلاح سیانور در حافظه بسیاری از مردم واژه ای آشنا و مترادف با سم است. این امر بیشتر به این جهت است که از سیانور در طی جنگ جهانی دوم به عنوان قرص خودکشی استفاده می کرده اند. قرصی به اسم L-pill . البته ماده ی تشکیل دهنده L-pill پتاسیم سیانید است اما سدیم سیانید نیز دارای خواصی مشابه با پتاسیم سیانید است. سدیم سیانید یک ترکیب بسیار خطرناک و کشنده است که حتی مقداری به اندازه ی 5% از یک قاشق چایخوری از آن نیز می تواند موجب مرگ انسان بشود.

کاربرد سدیم سیانید

همان طور که گفته شد از سدیم سیانید در فرایند استخراج طلا از معادن استفاده می شود. اکثر ما، ممکن است هنگامی که صحبت از استخراج معادن طلا می شود، روش های سنتی قرن نوزدهم، مثل استخراج قطعه ای از سنگ های معادن و یا پیدا کردن این قطعات در آب جاری رودخانه ها در ذهنمان نقش ببندد.

امروزه قطعات طلا در معادن بسیار کم و محدود یافت می شود و اغلب می توان آن را به فرم پودر در صخره ها یافت. و این بدان معنی است که ما نیاز به تکنیک های خاصی جهت جداسازی این پودرها از سایر ناخالصی ها نیاز داریم.

مکانیزم عمل سدیم سیانید در استخراج طلا

فرایند به این صورت است که سنگ معدن حاوی طلا در واحد فرآورش خرد شده و به محلول سدیم سیانید اضافه می گردد. طلا با مولکول های سیانور واکنش داده و پیوندهای محکمی را تشکیل می دهد. این ترکیب قابل انحلال در آب است که همین ویژگی آن موجب می شود تا بتوان آن را از سایر مواد معدنی جدا کرد. در نهایت نیز با فلز روی واکنش می دهد تا مجددا به فاز جامد برگردد. ترکیب حاصل گداخته شده تا طلا ذوب شود، سپس آن را قالب گیری می کنند.

درحال حاضر با توجه به نیاز مبرمی که به فلز طلا داریم، در صورتی که سنگ معدن 0.005%  هم طلا داشته باشد، سنگ معدن طلا محسوب می شود.

خطرات سیانور سدیم

آلودگی آب هایی که در این فرایند مورد استفاده قرار می گیرد می تواند بسیار نگران کننده باشد، البته به سادگی می توان مقدار آن را آزمایش و اندازگیری کرد و حتما باید روی پساب خروجی عملیات پاک سازی صورت گیرد. می توان با اضافه کردن سدیم هیپوکلراید به پساب یون های سیانور موجود در آن را حذف کرد. طبیعت سیانور محلول در آب به گونه ای است که می توان به سادگی میزان آن را اندازه گیری کرد و در طی فرایند پاک سازی آب، مقدار آن را کنترل و مانیتور کرد.

سدیم سیاید (سیانور سدیم) تا زمانی که به صورت جامد باشد، به خودی خود خطرناک نیست، اما اگر در مجاورت رطوبت و یا آب قرار بگیرد، با آن واکنش داده که منجر به تولید هیدروژن سیانید می شود که بسیار خطرناک است.

جمع بندی

افزایش فعالیت های معدنی باعث رشد تقاضا برای سیانید سدیم شده است. بیش از 90 درصد از شرکت های تولید کننده طلا در جهان از سیانید سدیم برای استخراج طلا استفاده می کنند. به دلیل در دسترس بودن بالا و هزینه کم این ماده برای عملیات شستشوی طلا و نقره ترجیح داده می شود. علاوه بر این NaCN به عنوان ماده اولیه در داروسازی، سنتز پلیمر، رنگرزی، مواد شیمیایی کشاورزی و صنایع فلزی نیز استفاده می شود.