سولفات آهن

توضیحات

سولفات آهن (Iron sulfate) با فرمول شیمیایی FeSO₄ تحت عنوان فروس سولفات یا زاج سبز نیز شناخته می شود. این ترکیب معدنی، مهم ترین و شناخته شده ترین نمک آهن است که مکمل های آن برای جلوگیری یا درمان کمبود آهن مورد استفاده قرار می گیرد. این ماده در تهیه کود، تصفیه آب و رنگرزی نیز کاربرد دارد.

در این مقاله به خصوصیات و کاربرد های این ماده می پردازیم و نکات ایمنی لازم حین کار با آن را بررسی می کنیم.

خرید سولفات آهن

برای ثبت سفارش و استعلام قیمت سولفات آهن کافیست با کارشناسان شرکت مبتکر اندیشان تماس حاصل نمایید و سفارش خود را ثبت کنید تا محصول با بهترین کیفیت و مناسب ترین قیمت در اختیار شما قرار گیرد.

خصوصیات شیمیایی و فیزیکی

سولفات آهن در آب حل می شود و مقداری در اسید سولفوریک نیز انحلال پذیر است.

ساختار
فرمول شیمیایی	FeSO4
جرم مولی	151.908 g/mol
نقطه جوش	300 °C
نقطه ذوب	56-64 °C
دانسیته	2.84 g/cm³
انحلال پذیری در آب	25.6 g/100mL

این ماده در آمونیاک، کربن دی اکسید، الکل ها، متیل استات یا اتیل استات حل نمی شود.

انواع

این ماده به دو شکل یافت می شود:

• سولفات آهن 2 (آهن دو سولفات)
• سولفات آهن 3 (آهن سه سولفات)

اگر آهن دو سولفات در معرض هوای مرطوب قرار بگیرد، فورا اکسید شده و به آهن سه سولفات تبدیل می شود.

سولفات آهن 7 آبه

این ماده می تواند هفت مولکول آب جذب کند و به فرم کریستالی (FeSO₄.7H₂O) سبز روشن در بیاید. اگر در معرض حرارت قرار بگیرد، مولکول های آب خود را از دست داده و به صورت پودر سفید رنگ ظاهر می شود.

کاربرد

این ماده در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد که در این قسمت به بخشی از این مصارف می پردازیم:

قرص سولفات آهن

این نمک آهن یک ماده معدنی ضروری برای عملکرد طبیعی بدن است و به طور طبیعی از طریق غذاهای مختلف وارد بدن می شود، سپس آهن موجود در آن بخشی از هموگلوبین و میوگلوبین را تشکیل می دهد. وظیفه هموگلوبین انقال اکسیژن از طریق خون به بافت های بدن است و میوگلوبین به ذخیره اکسیژن در سلول های ماهیچه ای کمک می کند. بنابراین کمبود آهن یکی از اصلی ترین دلایل کم خونی به شمار می آید.

از سولفات آهن برای جلوگیری یا درمان کم خونی و انتقال صحیح اکسیژن به بافت ها استفاده می شود. بسیاری از مولتی ویتامین ها حاوی 18 میلی گرم از این نمک هستند که صد در صد نیاز روزانه بدن به آهن را برطرف می کند. اما توصیه می شود برای درمان کم خونی یا کمبود آهن، از مکمل هایی حاوی 65 میلی گرم سولفات آهن استفاده شود.

عوارض جانبی

مصرف این مکمل ممکن است حالت تهوع و سوزش معده را به همراه داشته باشد. توجه کنید که مصرف بیش از اندازه این ماده سرطان زا است.

سولفات آهن در کشاورزی

کود فروس سولفات حاوی 19 درصد آهن است. وقتی به عنوان کود به خاک اضافه شود، میکروب ها آن را تجزیه می کنند. به این ترتیب، آهن و سولفور آزاد می شود و گیاهان می توانند از آن برای فتوسنتز، سنتز کلروفیل و تهیه آنزیم ها و پروتئین های ضروری استفاده کنند. مصرف بیش از اندازه این کود می تواند pH خاک را پایین بیاورد و محیط را بیش از حد اسیدی کند.

فروس سولفات علاوه بر تامین مواد مغذی موجود در خاک، به کنترل و از بردن خزه ها نیز کمک می کند.

جایگزین کود های نتروژن دار

بسیاری از کود ها حاوی نیتروزن هستند که معایبی دارد. نیتروژن به راحتی با آب باران شسته می شود و می تواند از این طریق به اکوسیستم های آبی راه پیدا کند. همچنین، بیماری ها و آفت ها را افزایش می دهد. بنابراین، می توان از سولفات آهن به عنوان جایگزینی برای کود های نتروژن دار استفاده کرد.

زمان مصرف کود سولفات آهن

در فصل رشد گیاهان، یعنی از اسفند تا مرداد، می توان هر 4-6 هفته یکبار از این کود استفاده کرد.

سولفات آهن برای رسوب طلا

این نمک معدنی در رسوب دادن فلز طلا نیز کاربرد دارد.

تصفیه آب

از این ماده در تصفیه آب برای حذف منگنز و کمک به فرایند نرم کردن آب استفاده می شود.

MSDS و اطلاعات ایمنی

محفظه حاوی این ماده را در محلی خنک و به دور از حرارت و ترکیبات آتش زا قرار دهید. به برقراری تهویه مناسب در محل نگهداری آن توجه داشته باشید.

پایداری

فروس سولفات در شرایط نرمال پایدار است. اما اگر تا دمای تجزیه شدن (671 درجه سانتی گراد) حرارت ببیند، گازهای سولفور اکسید و آهن اکسید تولید می کند.

ترکیبات ناسازگار با فروس سولفات شامل بازهای قوی، عوامل اکسید کننده قوی، ترکیبات آلی، کلرات ها، کاربید ها، عوامل کاهنده، نیترات ها و فولمینات ها هستند.

خطرات

این ماده می تواند موجب حساسیت، تنگی نفس، سردرد و حالت تهوع شود.

• چشم: این ماده می تواند باعث بروز حساسیت های شدید چشم شود. بنابراین، در صورت بروز چنین مسئله ای فورا چشمان خود را به مدت 15 الی 20 دقیقه با اب فراوان بشویید.
• پوست: برخورد این ماده به پوست می تواند باعث بروز حساسیت شود. بنابراین، اگر چنین مشکلی پیش آمد ابتدا لباس های آلوده را در بیاورید و سپس محل تماس را حداقل به مدت 15 دقیقه با آب و صابون بشویید.
• استنشاق: فورا محل آلوده را ترک کنید و به مکانی بروید که هوای تازه در آن جریان داشته باشد.
• بلعیدن: بلع این ماده خطرناک است. بنابراین، فرد آلوده را وادار به استفراغ نکنید و به او مقداری آب بدهید.

توجه داشته باشید که در صورت بروز هر یک از موارد فوق با فوریت های پزشکی تماس بگیرید.

جمع بندی

سولفات آهن یا زاج سبز رایج ترین نمک معدنی آهن است که برای پیشگیری و درمان کمبود آهن یا کم خونی مورد استفاده قرار می گیرد. از این ماده برای جبران کمبود آهن در خاک گیاهان و کمک به رشد آنها نیز استفاده می کنند اما مصرف بیش از اندازه آن چه برای انسان ها و چه برای گیاهان عوارض جانبی در پی دارد. قرار گرفتن در معرض این ماده می تواند موجب حساسیت، تنگی نفس، سردرد و حالت تهوع شود. شما باید محفظه حاوی این ماده را در محلی خنک و به دور از حرارت و ترکیبات اشتعال پذیر قرار دهید.