توضیحات
اسید سولفونیک (Sulfonic acid) با فرمول شیمیایی SO3H یک ترکیب آلی بسیار قدرتمند از خانواده ترکیبات آلی گوگرد دار می باشند، که اسیدیته ای مشابه ترکیبات معدنی دارد. این ماده قطبی در مقایسه با سایر اسید ها مانند اسید استیک و اسید بنزوئیک قوی تر بوده و ماده اولیه یا حد واسط حائز اهمیتی در انجام واکنش های شیمیایی است. اسید های آزاد این ترکیب در سنتز مواد آلی کاربرد دارند، درحالیکه نمک ها و مشتقات آن در تهیه مواد شوینده، رنگ های محلول در آب، کاتالیست ها و داروهای سولفونامید مورد استفاده قرار می گیرد.
در این مقاله به شرح خصوصیات، روش تولید و سایر کاربرد های این ماده می پردازیم و نکات ایمنی که لازم است حین کار با آن بدانید را بررسی می کنیم.
خرید اسید سولفونیک
برای ثبت سفارش و استعلام قیمت اسید سولفونیک کافیست با کارشناسان شرکت مبتکر اندیشان تماس حاصل نمایید و سفارش خود را ثبت کنید تا محصول با بهترین کیفیت و مناسب ترین قیمت در اختیار شما قرار گیرد.
آنالیز اسید سولفونیک
این ماده به شکل مایع ویسکوز وجود دارد و معمولا در آب حل می شود. می توان آن را به صورت پودر اسید سولفونیک نیز یافت. در جدول زیر بخشی از خصوصیات این اسید قوی را به اختصار بیان می کنیم.
نقطه ذوب/ انجماد | -10oC |
نقطه جوش | 315oC |
نقطه اشتعال | 200°C |
جرم مولی | 321 g/mol |
این ترکیب آلی تا حدودی در هیدروکربن های آروماتیک و آلیفاتیک، کتون ها و اتانول انحلال پذیر است. pH اسید سولفونیک بین 1.2 تا 2.5 است.
تولید اسید سولفونیک
تهیه این ماده می تواند به سه روش صورت گیرد:
- اضافه کردن گروه سولفونیل به کربن
- اکسید کردن ترکیب آلکیل سولفور
- با استفاده از اسید های سولفونیک و مشتقات آنها
یکی از رایج ترین روش های تهیه این ماده سولفون دار کردن آلکان ها با سولفور دی اکسید در حضور اکسیژن است.
کاربرد اسید سولفونیک
این ترکیبات اسیدی به عنوان حدواسط و واکنشگری برای تهیه فنول مورد استفاده قرار می گیرد. در این قسمت به شرح برخی از کاربرد های آن می پردازیم:
اسید سولفونیک در شوینده
از این اسید به عنوان ماده موثری در فرمولاسیون مواد شوینده استفاده می شود.
صنعت رنگ
این ماده در رنگ های آنتروکینون نقش تامین کننده گروه سولفونیل را بر عهده دارد.
از این ماده به عنوان کاتالیزور، و در تهیه مواد ضد باکتری در صنایع دارویی استفاده می شود.
MSDS اسید سولفونیک
محفظه حاوی این ماده باید در برابر خوردگی مقاوم باشد و در محیطی خشک، خنک و با تهویه مناسب قرار بگیرد. این ماده در دما و فشار اتاق پایدار است اما توجه داشته باشید که هنگام واکنش با ترکیبات قلیایی گرما آزاد میکند.
واکنش این ماده با عوامل اکسید کننده قوی نیز انفجاری است و اگر در معرض اسید های قوی (سولفوریک اسید، نیتریک اسید و هیدروکلریک اسید) قرار بگیرد، اکسید های سولفور آزاد می کند که بسیار سمی هستند.
از قرار دادن این اسید در معرض حرارت اجتناب کنید. اسید های قوی، عوامل اکسید کننده، آلومینیوم، ترکیبات قلیایی قوی و فلزات با این ماده سازگار نیستند.
خطرات
در صورت بروز هر گونه مشکل، علاوه بر تماس با فوریت های پزشکی به نکات زیر توجه داشته باشید:
- پوست: تماس این ماده با پوست می تواند حساسیت همراه با قرمزی، درد و خشکی ایجاد کند. بنابراین، در صورت بروز این مسئله فورا لباس های آلوده را در بیاورید و محل تماس را حداقل به مدت 15 دقیقه با آب فراوان بشویید.
- چشم: تماس این اسید با چشم می تواند آسیب جدی و سوختگی را در پی داشته باشد. بنابراین، در صورت بروز چنین اتفاقی، فورا چشمان خود را حداقل به مدت 15 دقیقه با آب فراوان بشویید.
- بلع: بلعیدن این ماده باعث سوختگی دهان، گلو، مری و معده می شود. بنابراین در صورت بروز این مسئله هرگز فرد بیهوش را وادار به خوردن یا نوشیدن چیزی نکنید اما اگر فرد آلوده هوشیار است می تواند آب یا شیر بنوشد.
- استنشاق: تنفس بخارات این ماده حساسیت مجاری تنفسی را در پی دارد. بنابراین، فورا فرد آلوده را به محلی ببرید که هوای تازه در آن جریان داشته باشد.
این ماده در دسته ترکیبات سمی قرار نمی گیرد اما هنگام کار با آن، رعایت نکات ایمنی ضروری است.
بازار جهانی
مناطق تولید کننده اسید سولفونیک عبارتند از:
- آمریکای شمالی (ایالات متحده و کانادا)
- اروپا (آلمان، بریتانیا، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، روسیه)
- آسیا (چین، هند، ژاپن و…)
- آمریکای لاتین (برزیل، مکزیک و…)
- خاورمیانه و آفریقا (آفریقای شمالی و…)
آسیا بخش بزرگی از بازار این ماده را در دست دارد و پس از آن، اروپا و آمریکای شمالی نقش قابل توجهی در رشد بازار دارند.
جمع بندی
اسید سولفونیک از مهمترین سورفکتانت های آنیونی و ترکیبات آلی سولفور است و به طور گسترده به عنوان کاتالیزور در سنتزهای آلی استفاده می شود. نمک ها و سایر مشتقات آن در ساخت مواد شوینده، رنگ ها و کاتالیزورها، داروسازی و رزین های تبادل یونی کاربرد دارد. این ترکیب این ماده در رنگ های آنتروکینون نقش تامین کننده گروه سولفونیل را بر عهده دارد. اما توجه داشته باشید که حین کار با این ماده شیمیایی رعایت نکات ایمنی الزامی است چون در صورت تماس با پوست و چشم، می تواند حساسیت و سوختگی را در پی داشته باشد.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.